M.X.A.
Γράφει ο κος Χρήστος Πανάγος, Ειδικός Παθολόγος, Επιστημονικός Διευθυντής Κλινικής “ΆΝΑΣΣΑ”
Η 14η ημέρα κάθε Νοέμβρη, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του Σακχαρώδη Διαβήτη. Η λογική διπλή. Η πρώτη έχει να κάνει με την ενημέρωση για τα συμπτώματα, τη διάγνωση, την παρακολούθηση, τη θεραπεία αλλά κυρίως την πρόληψη και η δεύτερη για να αποδίδουμε φόρο τιμής στα εκατομμύρια θύματα που αυτή έχει επιφέρει.
1). Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία μεταβολική ασθένεια, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση της τιμής της γλυκόζης του αίματος. Βασικό πρόβλημα αποτελεί η ανεπάρκεια μιας ορμόνης του παγκρέατος, της ινσουλίνης. Αφορά είτε μειωμένη παραγωγή της, είτε αυξημένες ανάγκες του οργανισμού στις οποίες το πάγκρεας δεν μπορεί να ανταποκριθεί.
2) Ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στον διαβήτη τύπου 1 και στον διαβήτη τύπου 2;
Ο διαβήτης τύπου 1 αποτελεί μία αυτοάνοση πάθηση. Ο οργανισμός επιτίθεται στα κύτταρα του παγκρέατος τα οποία παράγουν ινσουλίνη με αποτέλεσμα να τα καταστρέφει. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε απόλυτη έλλειψη ινσουλίνης.
Ο διαβήτης τύπου 2 ο οποίος είναι πολύ συχνότερος, χαρακτηρίζεται από διαταραγμένη έκκριση ινσουλίνης από το πάγκρεας. Ο οργανισμός δεν είναι σε θέση να τη χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά και παρουσιάζεται μία κατάσταση που αναφέρεται ως “αντίσταση” στη δράση της ινσουλίνης. Αυτό σημαίνει ότι η ινσουλίνη που κυκλοφορεί στον οργανισμό, δεν είναι αρκετή ώστε να καλύψει τις ανάγκες του ανθρώπου.
3) Σε ποιες ηλικίες εμφανίζεται ο διαβήτης τύπου 1 και σε ποιες ο διαβήτης τύπου 2;
Ο διαβήτης τύπου 1, πιο γνωστός ως “νεανικός διαβήτης”, εμφανίζεται συνήθως σε παιδιά, πιο συχνά είτε τα πρώτα 2-3 χρόνια της ζωής, είτε λίγο αργότερα, στην αρχή της εφηβείας, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις όπου εμφανίζεται ακόμα και στην ενήλικη ζωή.
Σε ό,τι αφορά τον διαβήτη τύπου 2, εμφανίζεται συχνότερα σε μεγαλύτερες ηλικίες και αυτό γιατί με την πάροδο των χρόνων μειώνεται η δυνατότητα του παγκρέατος να παράγει ινσουλίνη και να καλύπτει τις ανάγκες του κάθε οργανισμού.
4) Ο σακχαρώδης διαβήτης αφορά πολλούς ασθενείς;
Δυστυχώς ο σακχαρώδης διαβήτης είναι η πανδημία του 21ου αιώνα. Ο αριθμός των ασθενών διπλασιάστηκε περίπου τα 20 τελευταία χρόνια, κάνοντας τα σενάρια που τότε θεωρούσαμε καταστροφικά να υπολείπονται των πραγματικών αριθμών. Στην Ελλάδα ο αριθμός των διαβητικών είναι κοντά στο 1.500.000, αριθμός που συνεχώς ανεβαίνει. H συχνότητα αυξάνεται με την ηλικία, αλλά δυστυχώς η ηλικία πρώτης διάγνωσης κατεβαίνει.
5) Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα του διαβήτη και πότε εμφανίζονται;
Τα συμπτώματα του διαβήτη εμφανίζονται όταν το σάκχαρο είναι πολύ υψηλό και πολύ πιθανό να εμφανιστούν αρκετά χρόνια από την έναρξη της νόσου, όταν θα έχουν ήδη προκληθεί βλάβες.
Τα κλασικά συμπτώματα αυτού του “προχωρημένου” διαβήτη είναι η πολυουρία (αυξημένη και συχνή ούρηση), η πολυδιψία (αυξημένη δίψα) και η χωρίς εμφανή λόγο απώλεια βάρους με πολυφαγία (αυξημένη όρεξη και αυξημένη λήψη τροφής). Τα συγκεκριμένα συμπτώματα συναντώνται κυρίως στην έναρξη της νόσου αναφορικά με τον διαβήτη στον διαβήτη τύπου 1.
6) Ο σακχαρώδης διαβήτης παρουσιάζει προειδοποιητικά συμπτώματα;
Γενικά, δεν υπάρχουν προειδοποιητικά συμπτώματα για κανέναν τύπο διαβήτη. Αναφορικά με τον διαβήτη τύπου 2, τα μόνα συμπτώματα που θα πρέπει να κινητοποιούν τον ασθενή, είναι οι προδιαθεσικοί παράγοντες του διαβήτη και αναφέρομαι κυρίως στο οικογενειακό ιστορικό και στην παχυσαρκία.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αναφέρω ότι τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται αύξηση στην παχυσαρκία σε πιο μικρές ηλικίες σε τέτοιο βαθμό ώστε να βλέπουμε διαβήτη τύπου 2 ακόμα και σε παιδιά.
7) Ποια άτομα έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν διαβήτη τύπου 2;
Όπως προανέφερα, ο διαβήτης τύπου 2 έχει σχέση κυρίως με την “αντίσταση” στην ινσουλίνη. Αυτή με τη σειρά της, προκαλείται κυρίως από την παχυσαρκία αλλά και την καθιστική ζωή. Αν σε αυτά προστεθούν και πιθανό οικογενειακό ιστορικό διαβήτη, τότε οι πιθανότητες είναι σαφώς μεγαλύτερες και αυξάνονται προοδευτικά όσο προχωρά η ηλικία των ασθενών.
8) Ποιες είναι οι επιπλοκές του διαβήτη;
Οι επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη διακρίνονται σε:
- Μικροαγγειακές, δηλαδή την αμφιβληστροειδοπάθεια που μπορεί να οδηγήσει σε έκπτωση της όρασης και τύφλωση, τη νεφρική βλάβη που μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια και τεχνητό νεφρό, τη νευροπάθεια
- Μακροαγγειακές, δηλαδή έμφραγμα, αγγειακό επεισόδιο, περιφερική αγγειοπάθεια
9) Ποια είναι η αντιμετώπιση του διαβήτη;
Στον τύπο 1, η αγωγή του ασθενή βασίζεται από την αρχή στη χορήγηση ινσουλίνης, είτε με πολλαπλές ενέσεις (με ειδικές πένες) είτε με αντλία συνεχούς χορήγησης.
Αναφορικά με τον διαβήτη τύπου 2, οι επιλογές είναι πολλές, με βασική παράμετρο τη σωστή διατροφή και την άσκηση. Αν ο ασθενής έχει περισσότερα από το φυσιολογικό κιλά, είναι απαραίτητη η απώλειά τους μιας και υπάρχει άμεση συσχέτιση των επιπλέον κιλών με τον διαβήτη. Από κει και πέρα, ο ειδικός γιατρός είναι εκείνος που θα προτείνει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, ανάλογα με το προφίλ του κάθε ασθενή.
10) Υπάρχει αισιόδοξο μήνυμα σε σχέση με τον σακχαρώδη διαβήτη;
Οι νέες θεραπείες έχουν αποδείξει τεράστια οφέλη στη ρύθμιση και στην έκβαση αλλά ο αριθμός των νέων περιστατικών υπερκαλύπτει τις νίκες που πετυχαίνουμε. Για να κερδίσουμε λοιπόν αυτό τον ακήρυχτο πόλεμο πρέπει να ξανασκεφτούμε το σύγχρονο τρόπο ζωής και να βελτιώσουμε σε ατομικό επίπεδο τα όποια λάθη στην ποσότητα και την ποιότητα της διατροφής, να γυμναζόμαστε τακτικά (τουλάχιστο 3 φορές την εβδομάδα), να αγχωνόμαστε λιγότερο και να κάνουμε τακτικό έλεγχο στο γιατρό μας.
Ελπίζω η παραίνεση αυτή να πάρει σάρκα και οστά στον καθένα μας… Τότε πραγματικά τα οφέλη θα είναι τεράστια και σε κάμποσα χρόνια από τώρα ο γιατρός που θα γράφει κάτι παρόμοιο θα μπορεί να δώσει ένα ακόμη πιο αισιόδοξο μήνυμα.