Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή μορφή πάθησης που σχετίζεται με την θερμότητα και εμπίπτει στα επείγοντα ιατρικά περιστατικά.
Η παρατεταμένη έκθεση σε θερμό περιβάλλον ( ηλιοθεραπεία, άθληση, εργασία) συνήθως σε συνδυασμό με αφυδάτωση, μπορεί να επιφέρει βλάβη του συστήματος ελέγχου θερμοκρασίας του σώματος με επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα.
Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα της θερμοπληξίας είναι θερμοκρασία σώματος πάνω από 40ºC, αλλά η λιποθυμία μπορεί να είναι το πρώτο σημάδι. Άλλα συμπτώματα ενδεχομένως να περιλαμβάνουν κεφαλαλγία, ζάλη, ζεστό κόκκινο και ξερό δέρμα, εξάντληση, μυϊκή αδυναμία, κράμπες, ναυτία και εμετό, ταχυκαρδία, ταχύπνοια, σύγχυση, αποπροσανατολισμό, επιληπτικές κρίσεις.
Η θερμοπληξία μπορεί να προκαλέσει θάνατο ή βλάβη στον εγκέφαλο και σε άλλα εσωτερικά όργανα. Παρόλο που επηρεάζει κυρίως άτομα ηλικίας άνω των 50ετών, αφορά επίσης και σε υγιείς νεαρούς αθλητές. Η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες, ιδιαίτερα όταν συνδυάζεται με υψηλή υγρασία και έντονη σωματική δραστηριότητα μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία.
Αν υποψιάζεστε ότι κάποιος έχει θερμοπληξία καλέστε αμέσως το ΕΚΑΒ (166) ή μεταφέρετε το άτομο σε νοσοκομείο. Ενώ περιμένετε το ασθενοφόρο, ξεκινήστε τις πρώτες βοήθειες. Μετακινήστε το άτομο σε κλιματιζόμενο περιβάλλον ή τουλάχιστον σε ένα δροσερό, σκιερό μέρος και αφαιρέστε τυχόν περιττά ρούχα. Ανεμίστε το σώμα του ασθενή ενώ ταυτόχρονα το βρέχετε. Βυθίστε τον σε ντους ή μπανιέρα με δροσερό νερό. Εφαρμόστε συσκευασίες πάγου σε μασχάλες, βουβωνική χώρα, λαιμό και πλάτη, περιοχές πλούσιες σε αιμοφόρα αγγεία κοντά στο δέρμα ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία του σώματος.
Μην χρησιμοποιείτε πάγο σε ηλικιωμένους, μικρά παιδιά, ασθενείς με χρόνιες παθήσεις ή σε οποιονδήποτε έχει υποστεί θερμοπληξία χωρίς έντονη άσκηση. Κάτι τέτοιο μπορεί να είναι επικίνδυνο.
Η θερμοπληξία είναι πιθανότερο να επηρεάσει ηλικιωμένους που ζούνε σε διαμερίσματα ή σπίτια χωρίς κλιματισμό ή καλή ροή αέρα. Με σχετική υγρασία 60% και περισσότερο μειώνεται η εξάτμιση του ιδρώτα, περιορίζεται η ικανότητα του σώματος να μειώσει την θερμοκρασία του και αυξάνει ο κίνδυνος θερμοπληξίας.
Τα βρέφη και τα παιδιά έως 4 ετών και οι ενήλικες άνω των 65 είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι επειδή προσαρμόζονται στην θερμότητα πιο αργά. Άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνουν άτομα οποιασδήποτε ηλικίας που δεν πίνουν αρκετό νερό, είναι παχύσαρκα, έχουν χρόνια νοσήματα (καρδιαγγειακά, αναπνευστικά, ψυχιατρικά, μεταβολικά) ή πίνουν υπερβολική ποσότητα αλκοόλ.
Μέτρα που συμβάλουν στην πρόληψη και μειώνουν τον κίνδυνο θερμοπληξίας περιλαμβάνουν:
- Χρήση κλιματιστικού ή και ανεμιστήρα σε κλειστούς χώρους παραμονής.
- Χρήση ελαφριών, ανοιχτόχρωμων και χαλαρών ρούχων.
- Χρήση καπέλου και αντηλιακού.
- Κατανάλωση επιπλέον υγρών όπως νερό, ισοτονικά διαλύματα, χυμοί φρούτων και λαχανικών για την αποφυγή αφυδάτωσης και απώλειας ηλεκτρολυτών.
- Παραμονή σε δροσερούς, σκιερούς και αεριζόμενους χώρους
Απαραίτητη η συμβουλή γιατρού σε όσους πάσχουν από χρόνια νοσήματα ή λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για εξειδικευμένες και εξατομικευμένες οδηγίες.